Podsumowanie wizyty studyjnej w Helsinkach
W dniach od 7 do 9 lutego br. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zorganizowało wizytę studyjną dla przedstawicieli polskich samorządów realizujących projekty w ramach konkursu dla samorządów „Human Smart Cities - miasta współtworzone przez mieszkańców”. Miejscem wyjazdu studyjnego była stolica Finlandii miasto Helsinki.
Spotkanie w Radzie Regionalnej Helsinki Uusimaa
Pierwsze ze spotkań w Radzie Regionalnej Helsinki Uusimaa pozwoliło poznać uczestnikom założenia strategii rozwoju miasta i regionu w kontekście inteligentnych specjalizacji dla celów zdefiniowanych do roku 2030. Wśród nich fińscy urzędnicy wymieniają między innymi: neutralność klimatyczną, czy też realizację strategii inteligentnych specjalizacji z wykorzystaniem potencjału i zasobów społecznych, gospodarczych i środowiska naturalnego. Region helsiński to wiele gmin, które przygotowują własne plany opierając się na strategii regionalnej, aby zapewnić zintegrowane działania w dążeniu do wspólnie założonych celów. Co 4 lata opracowywane są lub aktualizowane w oparciu o cele strategiczne produkty dla programu rozwoju regionalnego. Finowie korzystają również
z dofinansowania programów ze źródeł zewnętrznych między innymi z programów Unijnych oraz innych regionalnych. Dzięki rozległej współpracy międzynarodowej z organizacjami i agendami rządowymi innych państw nawiązywane są partnerstwa na rzecz współpracy i rozwoju. Służą one również wymianie doświadczeń i realizacji wspólnych wyzwań w kontekście zdefiniowanych celów.
Regiony jako czynniki ułatwiające zmianę systemową „Quintuple Helix”
Druga część spotkania poświęcona była omówieniu strategii inteligentnych specjalizacji w oparciu o współpracę między uniwersytetami, przemysłem, rządem, środowiskiem publicznym w ramach gospodarki opartej na wiedzy. Szeroki zakres współpracy zarówno na gruncie krajowym, jak i międzynarodowym regionu helsińskiego pozwala na skuteczną realizację strategii inteligentnych specjalizacji w jego obrębie. Strategia zakłada drogę od globalnych celów do lokalnych działań oraz od lokalnych działań do globalnego wpływu co pozwala budować efekt synergii pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego nie tylko w Helsinkach.
Spotkanie w Radzie Regionalnej poświęcone było również prezentacji założeń dla inteligentnego obszaru pilotażowego Kalasatama w Helsinkach, gdzie powstaje idea miasta w którym oszczędzasz czas dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań i technologii. Dzielnica ta stanowi obszar modelowy dla fińskiej koncepcji Smart City.
Kalasatama - Fińska wizja miasta Smart
Aby zredukować negatywne oddziaływanie na środowisko, a jednocześnie umożliwić mieszkańcom pełną wygodę oraz swobodę w codziennym życiu, architekci Kalasatamy postanowili oprzeć zasilanie swojej dzielnicy na zielonej energii. Będzie ona pozyskiwana z paneli słonecznych i elektrowni wiatrowych i magazynowana w akumulatorach na czas niekorzystnej pogody. Inteligentne, energooszczędne oświetlenie całej dzielnicy wspomaga sztuczna inteligencja która z jednej strony czuwa nad optymalizacją zużycia energii elektrycznej, a z drugiej ma za zadanie niwelować awaryjność sieci, tak aby ewentualne problemy z nią nie były zauważane przez mieszkańców.
Warto zauważyć, że kompleks ten jest cały czas w rozbudowie, a jego finalny etap zakłada ukończenie prac w do roku 2040. W założeniu ma tam mieszkań ponad 20 tys. osób. Obszar ten już od wielu lat służy również jako pole doświadczalne dla eksperymentów w nowej i inteligentnej urbanistyce. To tu powstają niskoemisyjne budynki oraz testowane są rozwiązanie technologiczne pozwalające tworzyć efekty synergii technologii z człowiekiem, a celem nadrzędnym jest oszczędność czasu.
Biblioteka OOdi w Helsinkach
Kolejnym punktem wyjazdu studyjnego była wizytacja Biblioteki OOdi w Helsinkach. Jej budowa upamiętnia 100.-lecie niepodległości Finlandii. Nowoczesny design biblioteki idzie w parze z innowacjami zastosowanymi wewnątrz obiektu, który pełnie szereg funkcji społeczno-kulturalnych stanowiąc centrum wymiany wiedzy, rozwoju pasji i kultury społeczności fińskiej. Tylko jedną trzecią powierzchni biblioteki zajmują książki (ok. 100 tys.). Pozostała część przeznaczona jest na relaks oraz różnorodne aktywności. Tradycyjne biblioteczne półki z książkami znajdziemy na parterze. Na piętrze zlokalizowano z kolei kino, salę wielofunkcyjną i restaurację. Poddasze stanowi tzw. makerspace i jest przeznaczone na różnorodne aktywności i rozwijanie umiejętności. Można tu skorzystać m.in. z drukarek 3D, sprzętu muzycznego a nawet maszyn do szycia czy kuchni. Jak już wspomniałem biblioteka jest przede wszystkim miejscem spotkań różnych pokoleń, które mają możliwość partycypacji w rozwoju swojej małej ojczyzny. Warto wspomnieć również fakt, iż projekt biblioteki autorstwa ALA Architects był poddany wnikliwym konsultacjom społecznym. Budowa biblioteki pochłonęła blisko 100 mln Euro z czego 70% sfinansowano ze środków rządowych, a pozostałą cześć wydatków pokryły władze miasta Helsinki.
Współtworzenie miejskiej przyszłości z Forum Virium Helsinki
Forum Virium Helsinki to innowacyjna firma miasta Helsinki, która wspólnie z firmami, uniwersytetami, innymi organizacjami sektora publicznego i mieszkańcami Helsinek wpływa na współtworzenie miasta przyszłości. Zgodnie z przedstawionymi podczas spotkania założeniami, jej misją jest uczynienie z Helsinek najbardziej funkcjonalnego inteligentnego miasta na świecie. Forum Virium Helsinki działa głównie dzięki zewnętrznemu finansowaniu projektów. Około dwie trzecie finansowania firmy pochodzi z instrumentów finansowych UE. Jest jednym z najbardziej efektywnych użytkowników funduszy Unii Europejskiej na innowacje w Finlandii. W 2022 r. Forum Virium Helsinki otrzymało od Miasta 1,9 mln euro dofinansowania podstawowego. Firma pilotuje i rozwija innowacje miejskie w projektach, których rozwiązania są skalowane do użytku całej społeczności miejskiej. Efektem projektów są między innymi nowe firmy, nowe usługi, nowe dane lub dobre praktyki.
Cele strategiczne Forum Virium Helsinki
1. Wzmocnienie zdolności miasta Helsinki do wykorzystania danych, nowych technologii i cyfryzacji .
2. Pomoc firmom w wykorzystaniu Helsinek jako poligonu doświadczalnego.
3. Bycie odnawiającą się i zwinną organizacją ekspercką.
Wizytacja kampusu Uniwersytetu Aalto w Otaniemi
Ostatnim punktem wizyty studyjnej było spotkanie połączone z prezentacją kampusu Uniwersytetu Aalto w Otaniemi. Według wielu źródeł Aalto University jest wynikiem połączenia Politechniki Helsińskiej, Helsińskiej Szkoły Ekonomicznej oraz Uniwersytetu Sztuki i Projektowania w Helsinkach. Uniwersytet to odnawialne i żywe środowisko dla badań, sztuki, nauki, przedsiębiorczości i mieszkalnictwa. Obszar kampusu inspiruje ludzi do współpracy, inspiracji i wdrażania nowych pomysłów i wspólnego wprowadzania innowacji. Dzięki gościnności władz Uniwersytetu i studentów uczestnicy mieli możliwość poznać zarówno kierunki kształcenia, jak i filozofię edukacji w Aalto University. Jest to miejsce w którym bez wątpienia nauka i sztuka spotykają się z technologią i biznesem. Multi-dyscyplinarna społeczność akademicka pozwala na rozwój różnych zainteresowań studentów w oparciu o współpracę z światowymi markami technologicznymi oraz innymi ośrodkami akademickimi na świecie. Kampus Uniwersytetu Aalto to również przykład projektowania przestrzeni, która ma być przyjazna człowiekowi. Wykorzystanie drewna jako budulca i materiału wykończeniowego i ogromnych przeszkleń w budynkach ma sprawiać, że będziemy dobrze się w nich czuć. Ciągi komunikacyjne to tereny wokół których króluje zieleń mająca przynosić spokój i ukojenie dla zmęczenia i stresu. Uczestnicy wizyty studyjnej mieli możliwość przyjrzenia się pracy studentów podczas zajęć. Kampus został zaprojektowany przez najbardziej znanego fińskiego architekta, Alvara Aalto. Warto również zauważyć, że uniwersytet jest dogodnie zlokalizowany w Espoo, zaledwie 10 km od centrum Helsinek.
Podsumowanie wizyty
Wizyta dostarczyła uczestnikom wielu inspiracji i pomysłów na same innowacje, ale też na możliwe sposoby ich wdrażania w naszych miastach. Dzięki wizycie studyjnej sami uczestnicy mogli wymienić się również własnymi spostrzeżeniami i dyskutować wspólnie z przyjaciółmi z Finlandii na temat wdrażania i wykorzystywania innowacji w przestrzeniach miejskich. Celem konkursu dla samorządów „Human Smart Cities – miasta współtworzone przez mieszkańców”, którego beneficjentem jest miedzy innymi miasto Przemyśl to kreowanie, przy użyciu inteligentnych rozwiązań, miasta jako przestrzeni przyjaznej do życia, za którą współodpowiedzialność ponoszą także mieszkańcy, którzy jednocześnie biorą aktywny udział w zarządzaniu i współdecydowaniu o niej. Z tego miejsca dziękujemy pracownikom Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej za zorganizowanie pełnej inspirujących spotkań wizyty studyjnej.
Autor tekstu i fotografii:
|