Jaworzno - Wizja Zero na drogach

Idea Wizji Zero została po raz pierwszy wprowadzona pod koniec lat 90. w Szwecji. Podstawą dla podjętych działań było stwierdzenie, że utrata życia nie jest akceptowalną ceną za skrócenie czasu podróży autem – człowiek nie jest doskonały: popełnia błędy, bywa zmęczony czy rozkojarzony, a infrastruktura drogowa może sprzyjać (ale i ograniczać) liczbę wypadków. Tą drogą podążyły władze Jaworzna, miasta na prawach powiatu, liczącego około 70 tys. mieszkańców.

Wizja Zero była realizowana w dwóch etapach i w oparciu o dwa, przeprowadzane równolegle typy działań, tj. przebudowę układu drogowego oraz poprawę atrakcyjności transportu publicznego. Realizację projektu rozpoczęto w 2005 roku i trwa ona do dzisiaj. Zdefiniowane problemy, które legły u podstaw jego opracowania i realizacji to: brak alternatywy dla poruszania się samochodem po mieście, dominacja dróg tranzytowych w centrum miasta i źle skonstruowana i kolizyjna infrastruktura drogowa.

Jako pierwsze do przebudowy zostały wskazywane ulice, które nie tyle były w złym stanie technicznym, ale były najbardziej niebezpieczne. W pierwszych latach stopniowo kameralizowano ruch na drogach, ograniczano podróże samochodowe w obrębie strefy centralnej miasta. Wprowadzane zmiany zniechęcały do nieprzepisowej jazdy za sprawą rozwiązań fizycznych (np. ronda, całościowe lub odcinkowe zwężanie jezdni) oraz optycznych (linie, zmiana faktury jezdni, zieleń przyuliczna). Jednocześnie utworzono ciągi alternatywne pozwalające szybko się przemieścić (obwodnica północna i śródmiejska). Dzięki tym działaniom podróże w obrębie miasta zaczęły być szybsze przy jednoczesnej poprawie bezpieczeństwa zmotoryzowanych i pieszych.

Ponadto w centrum Jaworzna, uwolnionym od wzmożonego ruchu samochodowego, rozpoczęto uatrakcyjnianie przestrzeni publicznych – przybywało zieleni ulicznej i ławek. Liczba miejsc parkingowych była zmniejszana powoli, ale systematycznie, tak aby mieszkańcy mieli czas na zmianę swoich przyzwyczajeń transportowych. W pierwszej kolejności ucywilizowano zasady parkowania w mieście – pozwolono parkować tylko w miejscach wyznaczonych i zgodnymi z przepisami. Następnie zaczęto ograniczać parkowanie na chodnikach w Śródmieściu. W konsekwencji tych zmian, w przeciągu 10 lat zmniejszono liczbę miejsc parkingowych o około 20%. Jednocześnie Miasto buduje parking podziemny w centrum, co ma na celu ograniczenie liczby samochodów widocznych w przestrzeni publicznej.

Wraz z przebudową układu drogowego zrealizowano wiele inwestycji rowerowych, które uzupełnia pierwsza w Polsce autostrada rowerowa. Dzięki poprowadzeniu jej w śladzie dawnych torów kolejowych umożliwiono rowerzystom podróż po płaskim terenie, co ze względu na pagórkowate ukształtowanie terenu w Jaworznie jest dużym udogodnieniem dla cyklistów.

Równolegle do inwestycji drogowych podejmowano działania uatrakcyjniające komunikację publiczną, m.in.  zwiększono częstotliwość kursowania autobusów i liczbę wozokilometrów, stopniowo zaczęto modernizować tabor. Obecnie 40% autobusów jest elektrycznych (celem jest 80%) i obsługują one XX% długości wszystkich linii. Jaworzno charakteryzuje się także dobrą pieszą dostępnością komunikacji publicznej. Miasto pokryte jest gęstą siecią przystanków, wskutek czego ponad 90% ludności mieści się w strefie 500 metrów dojścia do najbliższego przystanku. Obniżono również ceny biletów – w 2015 r. wprowadzono bilet całodniowy za 5 zł, a w 2018 bilet roczny za 180 zł (sic!).

Efektem jest oczywiście spadek liczby przypadków śmiertelnych na drogach, a w 2017 roku nawet całkowity brak takich ofiar.

źródło informacji: obserwatorium.miasta.pl

Obraz mohamed Hassan z Pixabay